ねむれよい子よ庭や牧場に
ねむれよい子よ庭や牧場に (ねむれよいこよにわやまきばに、ドイツ語: Schlafe, mein Prinzchen, schlaf' ein)は、18世紀のドイツ語歌曲である。「モーツァルトの子守歌」として知られてきたが、実際の作曲者はモーツァルトではないと考えられている。日本では堀内敬三の「ねむれよい子よ 庭や牧場に」で始まる訳詞で広く知られている。
概要
[編集]「眠れ、王子さん、眠ってね」(ドイツ語: Schlafe, mein Prinzchen, schlaf' ein)の意味で始まるドイツ語の歌詞は、フリードリッヒ・ヴィルヘルム・ゴッター(Friedrich Wilhelm Gotter、1746–1797)の劇『エステル』(Esther)から取られている[1]。
作曲者はヴォルフガング・アマデウス・モーツァルトだと伝えられてきたが、現在ではモーツァルトの真作ではないと考えられている[1]。次に作曲者だとされたのは医師兼アマチュア作曲家のベルンハルト・フリース(Bernhard Flies)であったが[1]、近年の研究によれば実際の作曲者はフリードリッヒ・フライシュマン(Johann Friendrich Anton Fleischmann)だと考えられている[1][2]。モーツァルトの作曲番号、ケッヘル番号はK.350であったが1964年の第6版でAnh.C8.48の番号が付された[3]。
歌詞
[編集]歌詞は3番から成り、1番のドイツ語原詩、日本語大意は次の通り。
原詩 | 日本語大意 |
---|---|
Das Wiegenlied |
子守歌(GFDL) |
![\header { tagline = ##f }
\layout { indent = 0\cm \context { \Score \remove "Bar_number_engraver" } }
global = {
\key d \major
\time 6/8
% \tempo "Andante"
}
sopranoVoice = \relative c'' { \set Score.tempoHideNote = ##t \tempo 4. = 52
\global
\dynamicUp \autoBeamOff
fis,8^"Andante" g fis e d e | d4 r8 r4. |
d8 g g g a b | a4 r8 r4. |
e8 dis e e dis e | g4 r8 r4. |
fis8 fis fis g fis g | a4 r8 r4. |
b8 b b b ais b | d4 r8 r4. |
a!8 a a a gis a | d4 r8 r4. |
g,8 a g fis g a | e4 r8 r4. |
fis8 g fis e d e | \tempo 4. = 48 d4 r8 r4 fis8 |
a4.~ (a16 [gis g fis]) g ([e]) | \tempo 4. = 52 d4 r8 r4. | R2.*3 | \bar "|."
}
verse = \lyricmode {
Schla -- fe, mein Prinz -- chen, schlaf ein,
Schäf -- chen ruhn und Vö -- ge -- lein,
Gar -- ten und Wie -- se ver -- stummt,
auch nicht ein Bien -- chen mehr summt,
Lu -- na mit sil -- ber -- nem Schein
gu -- cket zum Fen -- ster her -- ein,
schla -- fe bei sil -- ber -- nem Schein,
schla -- fe, mein Prinz -- chen, schlaf ein,
schlaf ein, __ schlaf ein!
}
rightOne = \relative c'' {
\global
<a, d fis>4.\pp <g cis e> | r8 <fis a d>8 <fis a d> r8 <fis a d> <fis a d> |
r <g b d> <g b d> r8 <g b d> <g b d> | r8 <fis a d> <fis a d> r8 <fis a d> <fis a d> |
<cis' e> <bis dis> <cis e> <cis e> <bis dis> <cis e> | r8 cis' (a e' cis a) |
r8 <d, fis> <d fis> <e g> <dis fis> <e g> | r8 a fis fis' d a |
<d, g b> <d g b> <d g b> <d g b> <d g b> <d g b> | r8 \stemDown d' d g16 (fis e d cis b) |
r8 \stemNeutral <d, a'> <d a'> <d a'> <d a'> <d a'> | r8 d' d fis16 (e d cis b a) |
<e g>4 r8 <d fis>4 r8 | \slurDown <e cis> (a gis g fis g16 e) |<a, d fis>4 r8 <g cis e>4 r8 |
<fis d'> (a fis') <fis, d'> (a fis') | <cis e> (a a') <cis, e> (a a') | <fis, d'> (a fis') <fis, d'> (a fis') |
\slurUp <a a'>4.~ (a'16 gis g fis g e) | d8 <d a fis>\ppp <d a fis> <d a fis> <d a fis> <d a fis> | <d a fis>4 r8 r4. |
}
rightTwo = \relative c'' {
\global
s4. s4. | r8 s4 r8 s4 | r8 s4 r8 s4 | r8 s4 r8 s4 | s4. s4. g4. g4. |
r8 s4 s4. | fis4. fis4. | s4. s4. | r8 s4 s4. | r8 s4 s4. | r8 s4 s4. | s4 r8 s4 r8 |
s2. | s4 r8 s4 r8 | s2. | s2. | s2. | s2. | s2. | s4 r8 r4. |
}
leftOne = \relative c {
\global
\stemNeutral fis4.\pp a, | d,4 r8 d'4 r8 | d4 r8 d4 r8 | d4 r8 d4 r8 |
a4 r8 a4 r8 | a2. | d4 r8 d4 r8 | d2. |
g8 g g g g g | <b g> <b g> <b g> <b g> <b g> <b g> |
fis fis fis fis fis fis | <a fis> <a fis> <a fis> <a fis> <a fis> <a fis> |
<a cis,>4 r8 <a d,>4 r8 | <a a,>4.~ <a a,>4 r8 | d,4 r8 a4 r8 | d,4. d'4. |
<g a,>2. | d4. d4. | r8 \stemUp <g e> <g e> <g e> <g e> <g e> | <fis d> <d d,>\ppp <d d,> <d d,> <d d,> <d d,> | <d d,>4 r8 r4. |
}
leftTwo = \relative c' {
\global
s2. | s4 r8 s4 r8 | s4 r8 s4 r8 | s4 r8 s4 r8 |
s4 r8 s4 r8 | s2. | s4 r8 s4 r8 | s2. | s2. | s2. | s2. | s2. |
s4 r8 s4 r8 | s4. s4 r8 | s4 r8 s4 r8 | s2. | s2. | s2. | a,2. | s2. | s4 r8 r4. |
}
sopranoVoicePart = \new Staff \with {
midiInstrument = "clarinet"
} { \sopranoVoice }
\addlyrics { \verse }
instrPart = \new PianoStaff <<
\new Staff = "right" \with {
midiInstrument = "acoustic guitar (nylon)" \consists "Merge_rests_engraver"
} << \rightOne \\ \rightTwo >>
\new Staff = "left" \with {
midiInstrument = "acoustic guitar (nylon)" \consists "Merge_rests_engraver"
} { \clef bass << \leftOne \\ \leftTwo >> }
>>
\score {
<<
\sopranoVoicePart
\instrPart
>>
\layout { }
\midi { }
}](http://upload.wikimedia.org/score/k/i/ki7f5amzyygq7qf1hxsnr5pa32g56va/ki7f5amz.png)
日本
[編集]日本でもよく知られている子守歌で、土岐善麿[4]などによるいくつかの訳の中で、堀内敬三の「ねむれよい子よ 庭や牧場に」で始まる訳詞が比較的よく知られている。
脚注
[編集]- ^ a b c d Jessica Braun (2010年3月15日). “Wiegenlieder (25): "Schlafe, mein Prinzchen, schlaf ein"” (ドイツ語). zeit.de. 2021年8月6日閲覧。
- ^ Elfriede Goretzki; Dieter Krickenberg (1988). “Das Wiegenlied 'von Mozart'”. Mitteilungen der Internationalen Stiftung Mozarteum 36 (1–4): 114–118 .
- ^ 偽作?疑作?(国立音楽大学附属図書館 展示・イベント配布資料 2009年6月22日~7月31日)
- ^ 子守歌(モーツアルト)